Gruszki – czy to cudowny owoc?

Gruszka jest dziś bardzo rozpowszechnionym owocem na całym świecie, spożywanym zarówno w stanie świeżym, mrożone, ścierane, jak i po gotowaniu, dostępne przez cały rok. Istnieje wiele odmian uprawnych, które różnią się kształtem, wielkością i kolorem.

Właściwości gruszki

Gruszka ma różnorodne właściwości lecznicze dzięki zawartości wody i błonnika oraz bogactwu witamin i minerałów. Nadaje się do oczyszczania organizmu i oczyszczania jelit. Działa również moczopędnie i dostarcza organizmowi minerałów.

Oprócz gruszki europejskiej istnieje podobny gatunek, gruszka azjatycka , mało znana w Europie, ale szeroko rozpowszechniona w Azji. Z gruszek przyrządza się różne potrawy, takie jak sałatki owocowe, dżemy, likiery lub soki.

Historia gruszki

Gruszka jest owocem szeroko rozpowszechnionym na świecie, zarówno na półkuli północnej, jak i południowej. Uprawiana jest głównie w Azji, której produkcja na całym świecie przekracza 60%. W Hiszpanii spożycie na osobę rocznie wyniosło 7,9 kg w 1988 roku. Natomiast w Polsce niestety dużo mniej bo ok 5 kg rocznie.

Do XVI wieku gruszki używano wyłącznie do gotowania, duszone lub pieczone. Pierwsze gruszki do świeżego spożycia uzyskano we Francji i we Włoszech pod koniec tego stulecia. Owoc botanicznie nazywany jest gałką. Tworzą ją różne części kwiatu, oprócz jajnika i nasion, które znajdują się w centralnej części owocu. W niektórych przypadkach owoc może powstać nawet wtedy, gdy kwiat nie został zapłodniony.

Rodzaje gruszek

Jedną z cech charakterystycznych gruszek jest typowo piaszczysta tekstura, którą mają niektóre odmiany, spowodowana obecnością zdrewniałych komórek między miąższem gruszki. Komórki te zostały wyeliminowane w najnowocześniejszych odmianach, aby poprawić ich teksturę, choć w innych nadal są utrzymywane.

Wśród różnych odmian gruszek na świecie możemy znaleźć miękkie lub twarde gruszki, nadające się do spożycia na świeżo lub do gotowania, od zaokrąglonych do cienkich i wydłużonych kształtów, a w niektórych przypadkach zakrzywione, o szerokiej gamie rozmiarów. Kolor również jest bardzo zróżnicowany, od szarozielonego do ciemnożółtego.

Miąższ dojrzałych gruszek do spożycia na świeżo jest miękki, soczysty i słodki, natomiast gruszki do gotowania są twarde i zazwyczaj ziarniste. W niektórych przypadkach skóra jest jadalna, w innych nie. Oprócz znanej w Europie gruszki uprawiane są inne owoce podobnych gatunków, takie jak nashi, czyli gruszka azjatycka, uprawiana przede wszystkim w Chinach, Japonii, Korei Południowej, Stanach Zjednoczonych, Nowej Zelandii i Australii.

Nashi to mniej lub bardziej kulisty owoc, czasem nieco spłaszczony. Mogą stać się bardzo duże. Kolor waha się od jasnobrązowego z nieco szorstkimi owocami do żółtego z gładkimi owocami.

Użyteczność gruszki

W Europie wiele gruszek jest spożywanych na świeżo, niektóre w puszkach, a inne są wykorzystywane do produkcji cydru. Gruszki są zwykle spożywane jako deser, w całości (obrane lub nie) lub posiekane w sałatki owocowe.

Mogą być również używane do robienia dżemów, syropów, soków i likierów lub do ciast, lodów itp. Gruszka dostępna jest przez cały rok, ze względu na to, że produkowana jest w różnych regionach świata, zarówno na półkuli północnej, jak i południowej, a także ze względu na szeroką gamę odmian, o różnym okresie dojrzewania.

Można je również przechowywać w chłodni, a obecne środki transportu pozwalają na dostępność gruszek w dowolnym miejscu na świecie zaraz po zebraniu. Gruszka to niskokaloryczny pokarm o niewielkiej kwasowości. Dostarcza witaminę C, błonnik, potas i witaminę E ( tutaj poczytaj więcej o tej witaminie ). Ma też niewielkie ilości witamin B1 i B2, tiaminy, ryboflawiny, niacyny i kwasu askorbinowego.

Grusza budowa

Grusza to drzewo, które może osiągnąć wysokość 20 metrów i żyć około 65 lat, chociaż na plantacjach komercyjnych liczby te są znacznie zmniejszone. Jest to drzewo piramidalne o szarej korze. Liście są owalne, a białe kwiaty zgrupowane w baldachogrona liczące od 9 do 11 kwiatów.

Grusza należy do rodziny Rosaceae, a jej naukowa nazwa to Pyrus communis. Jest to drzewo piramidalne, zaokrąglone w młodości, które może osiągnąć 20 metrów wysokości, chociaż współczesne odmiany to małe drzewa, ułatwiające uprawę i zbiory, które żyją średnio 65 lat.

Pień jest wysoki, gruby i szarawy, z popękaną korą. Ma głęboki korzeń. Grusza kiełkuje przed jabłonią, a kwitnienie rozpoczyna się w połowie marca, jest bardzo wrażliwa na wiosenne przymrozki, choć zimą wytrzymuje temperatury do -20ºC. Preferuje gleby gliniaste, zdrowe, napowietrzone i głębokie. Liście są owalne, całe lub w niektórych przypadkach drobno ząbkowane.

Kwiaty mogą być białe lub w niektórych przypadkach różowe i są pogrupowane w baldachogrona po 9 do 11 kwiatów. Są hermafrodytami, to znaczy każdy kwiat ma obie płcie. Owoc nazywany jest gałką, o zmiennym kształcie i kolorze, chociaż zwykle jest wydłużony i ma zieloną lub żółtawą skórkę, z nielicznymi czarnymi i małymi nasionami.

Podsumowanie:

Gruszki to pyszny soczysty owoc, znany w naszym kraju od bardzo dawna. Owoc podawany na wiele sposób, ale w Polsce najczęściej zjadany na surowo. Gruszki bogate są w witaminy i minerały. Warto od młodych lat jadać je co najmniej kilka razy w tygodniu i tą średnią utrzymywać do swoich bardzo późnych lat życia.